kraniyal sinirler ne demek?

Kraniyal Sinirler

Kraniyal sinirler, doğrudan beyinden veya beyin sapından çıkan ve baş ve boyun bölgesindeki çeşitli yapılara dağılan 12 çift sinirdir. Her bir sinir çifti, belirli duyusal veya motor fonksiyonları kontrol eder. Kraniyal sinirlerin her birinin kendine özgü bir adı ve numarası (I-XII arası Romen rakamlarıyla gösterilir) vardır.

İşte her bir kraniyal sinir ve temel fonksiyonları:

1. Olfactory Sinir (I):

   • Fonksiyon: Koku alma duyusu.
   • Tipi: Duyusal.
   • Detaylı Bilgi: Koku Alma Duyusu

2. Optic Sinir (II):

   • Fonksiyon: Görme duyusu.
   • Tipi: Duyusal.
   • Detaylı Bilgi: Görme Duyusu

3. Oculomotor Sinir (III):

   • Fonksiyon: Göz hareketlerini kontrol eden kasların çoğu, göz kapağı kaldırma, pupilla daraltma ve göz merceğini ayarlama.
   • Tipi: Motor.
   • Detaylı Bilgi: Göz Hareketleri , Pupilla

4. Trochlear Sinir (IV):

   • Fonksiyon: Göz hareketini kontrol eden tek bir kası (superior oblik kası) innerve eder.
   • Tipi: Motor.

5. Trigeminal Sinir (V):

   • Fonksiyon: Yüzdeki duyuları (dokunma, ağrı, sıcaklık) algılar ve çiğneme kaslarını kontrol eder. Üç ana dalı vardır: Oftalmik (V1), Maksiller (V2) ve Mandibular (V3).
   • Tipi: Karma (Duyusal ve Motor).
   • Detaylı Bilgi: Yüz Duyusu , Çiğneme Kasları

6. Abducens Sinir (VI):

   • Fonksiyon: Gözü dışa doğru hareket ettiren bir kası (lateral rektus kası) innerve eder.
   • Tipi: Motor.
   • Detaylı Bilgi: Göz Hareketi

7. Facial Sinir (VII):

   • Fonksiyon: Yüz kaslarını kontrol eder (mimik), dilin ön 2/3'ünden tat duyusunu alır, gözyaşı ve tükürük bezlerini uyarır.
   • Tipi: Karma (Duyusal ve Motor).
   • Detaylı Bilgi: Yüz Kasları , Tat Duyusu , Tükürük Bezleri

8. Vestibulocochlear Sinir (VIII):

   • Fonksiyon: İşitme ve denge duyularını taşır.
   • Tipi: Duyusal.
   • Detaylı Bilgi: İşitme Duyusu , Denge Duyusu

9. Glossopharyngeal Sinir (IX):

   • Fonksiyon: Dilin arka 1/3'ünden tat ve genel duyuları alır, yutkunma kaslarını uyarır, tükürük bezini uyarır ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur.
   • Tipi: Karma (Duyusal ve Motor).
   • Detaylı Bilgi: Yutkunma , Kan Basıncı

10. Vagus Sinir (X):

    • Fonksiyon: En geniş dağılıma sahip kraniyal sinirdir. Kalp, akciğerler, sindirim sistemi gibi birçok iç organın fonksiyonlarını düzenler, yutkunma ve konuşma kaslarını kontrol eder ve tat duyusunu taşır.
    • Tipi: Karma (Duyusal ve Motor).
    • Detaylı Bilgi: Sindirim Sistemi , Konuşma

11. Accessory Sinir (XI):

    • Fonksiyon: Boyun ve omuz kaslarını (sternocleidomastoid ve trapezius) kontrol eder.
    • Tipi: Motor.

12. Hypoglossal Sinir (XII):

    • Fonksiyon: Dil kaslarını kontrol eder (konuşma ve yutkunma).
    • Tipi: Motor.

Not: Bazı kraniyal sinirler sadece duyusal (afferent) veya motor (efferent) lifler içerirken, diğerleri hem duyusal hem de motor lifler içerir (karma sinirler). Kraniyal sinirlerin işlev bozuklukları, çeşitli nörolojik hastalıklara işaret edebilir ve bu nedenle dikkatle incelenmelidir.